Nieuws

Begroting 2025 - 2028 Fatsoenlijk, realistisch, verantwoordelijk & sociaal

11-11-2024 Fractievoorzitter Marieke van der Spek: "CDA Vijfheerenlanden staat voor een fatsoenlijke gemeente, dat was de titel van onze bijdrage bij de Kadernota 2025-2028, de nota waarbij wij als raad de kaders mee hebben gegeven voor de begroting die nu voor ons ligt. Een begroting met behoorlijk negatieve cijfers! Niet alleen voor komend jaar, maar ook voor de volgende jaren. Gelukkig zorgt de septembercirculaire voor een verzachting, maar de opdracht aan het college, maar ook aan ons als raad, blijft staan."

We zullen moeten gaan ombuigen, hoe pijnlijk ook. Maar het laat ook duidelijk zien aan onze toezichthouder, de provincie, en aan de rijksoverheid dat wij als gemeente vele miljoenen tekort komen en dat dit zo niet kan. We willen met elkaar geen preventief toezicht, omdat dit veel gedoe met zich meebrengt, maar het duidelijk laten zien van de tekorten, blijft wat het CDA betreft noodzakelijk.

Voor het komende jaar worden de lasten voor onze inwoners op een acceptabel niveau gehouden. Naast de indexering vindt er voor nu nog geen verhoging plaats, in omliggende gemeenten zien wij dit wel anders. Als CDA zijn we daar blij mee, maar voor hoe lang kunnen wij dit nog volhouden?

 

Als CDA zijn wij altijd voorstander geweest van realistisch begroten en we zijn dit ook verplicht naar onze inwoners. Als inwonersaantallen toenemen, is het realistisch dat de kosten voor jeugdzorg en wmo ook toenemen. Bij eerdere begrotingen hebben wij ingezet op de groei van onze gemeente en wij verwachten dan ook dat het college dit doorrekend in zijn begrotingen. Tegenvallers zoals afgelopen zomer op het sociaal domein kunnen we gewoon niet hebben. De opdracht aan het college is dus: houdt continue uw cijfers in de gaten, houdt rekening met de groei van onze gemeente, monitor op veranderingen die grote gevolgen kunnen hebben voor de toekomst en zorg dat u mogelijkheden heeft om in te grijpen op korte en op lange termijn. Kortom college: houd regie op de kosten!

 

Houd ook regie als het gaat om het investeringsbudget van 80 miljoen, waar we al jaren met elkaar over spreken. In de begroting zijn voorwaarden opgenomen voor woningbouwprojecten. Dit lijkt met name te gaan om de grotere woningbouwlocaties. Als CDA willen wij hierbij ook graag benoemen dat wij niet alleen willen groeien door woningbouw bij onze grotere kernen, maar juist ook willen bouwen bij onze kleine kernen. Ook daar is de vraag naar woningbouw groot, met name onder de jeugd die op zichzelf wil gaan wonen in het eigen dorp, maar ook onder de ouderen en de doorstromers. Ook daar zou het college meer regie mogen pakken en niet wachten tot er een inwoner of projectontwikkelaar komt.  Als CDA VHL willen wij ook nog graag benoemen dat woningbouw gevolgen heeft voor de infrastructuur en voorzieningen, niet alleen in de nabije omgeving, maar ook bij andere kernen. Neem bijvoorbeeld investeringen in spoortunnels en randwegen direct mee in grondexploitaties. Geen randweg aanleggen bij Nieuwland is geen optie meer, door de grote woningbouw bij Broekgraaf en de woningbouw bij Bruininxdeel die er nog aankomt. Wees ook daar realistisch, maar als overheid ook betrouwbaar. Schuif deze keuzes niet vooruit.

 

We hebben inmiddels al vele dorpswoonvisies opgesteld en daarin hebben onze inwoners hun visie op hun dorp aan ons meegegeven. En naast de wensen voor woningbouw, zijn daarbij ook de wensen geuit voor bijvoorbeeld voorzieningen voor ontmoeting en sport. Het nieuw toegevoegde pijplijnoverzicht, waar wij meerdere malen om hebben gevraagd, geeft ons namelijk de mogelijkheid om zaken tijdig tegen elkaar af te wegen en een duidelijk beeld te hebben van het geheel. Het beeld zou nog vollediger worden als daarbij ook een financiële schatting van de investeringen wordt toegevoegd. Dit zou weer een stap zijn om realistischer te gaan begroten en ons als raad aan het stuur te brengen.

Als CDA zijn wij zijn blij dat de eerste stappen van uitwerking zichtbaar worden en dat er bij deze begroting geld wordt vrijgemaakt voor de korte termijn verkeersmaatregelen in Lexmond en Nieuwland. Maar hiermee zijn we er niet, het college zal samen de organisaties en de inwoners continue aan het werk moeten blijven om de uitwerking van de visies op gang te houden en dat vraagt om actie op vele terreinen.

 

In het afgelopen jaar hebben wij als CDA al meerdere malen vragen gesteld en aandacht gevraagd voor de huisvesting van specifieke doelgroepen uit het sociaal domein. Ook in deze begroting staat vermeld dat de gemeente voor alle inwoners een passende plek wil bieden, ook als er sprake is van een ondersteunings- of zorgbehoefte. Uit eerdere rapportages en beantwoording van onze vragen blijkt dat het vinden van passende locaties voor realisatie van woningen met zorg binnen onze gemeente maar niet lukt, terwijl de vraag er wel is en dit ook bekend is. Om nogmaals aandacht te vragen voor deze doelgroep en het college op te roepen met resultaten te gaan boeken, dienen wij een motie in met het volgende dictum:

 

We roepen het college op:

· Resultaten te boeken op de in de begroting gestelde doelen op het gebied van huisvesting van specifieke doelgroepen en daar concreet op te rapporteren;

· De raad actief te informeren over de brede opgave van huisvesting specifieke doelgroepen door de kwartaalRIB asielopgave en huisvesting specifieke doelgroepen uit te breiden met de onderwerpen

o kortdurende opvang voor kwetsbare inwoners;

o woontrainingshuis voor mannen;

o voldoende huisvesting sociaal en psychisch kwetsbare inwoners, waaronder de doelstelling toewijzing contingentwoningen in het kader van decentralisatie beschermd wonen.

 

De motie wordt mede ingediend door de ChristenUnie, VHL lokaal, PvdA en GroenLinks

 

Naast fatsoenlijk hebben wij boven deze bijdrage ook de woorden realistisch en samenleving gezet. En deze laatste twee woorden dan ook achter elkaar. Een realistische samenleving. We leven in een zeer welvarend land, waar velen van ons het heel goed hebben. Beseffen wij onszelf dat nog wel? Of zijn wij ieder voor zich steeds op zoek naar hoe ons leven nog beter en perfecter moet zijn? En dan vooral kijkend naar ons eigen ik? Ook daar zullen wij met elkaar realistischer moeten worden en verantwoordelijkheid moeten nemen. We vormen met elkaar een samenleving waar we ervoor moeten zorgen dat iedereen kan meedoen op zijn of haar eigen manier, er een sociale basis is voor iedereen, maar waar ook een ieder bijdraagt naar vermogen door te werken, te zorgen, te besturen, te helpen, en ga zo maar door. Niet ik, jij of u, maar wij vormen de samenleving, ook in Vijfheerenlanden. Minder ik, meer wij = de sociale basis. Met een focus op die sociale basis, wordt de lokale samenleving sterker; een plek voor iedereen waarin omgezien wordt naar iedereen.

 

Een goed middel om jongeren verder kennis te laten met de verantwoordelijke samenleving, is de maatschappelijke stage of diensttijd. Ze gaan op zoek naar zichzelf, ontmoeten anderen, leveren hun steentje bij te dragen aan iets in de samenleving en verantwoordelijkheid te nemen voor zichzelf en voor een ander. Helaas ontvingen wij allen niet lang geleden een raadsinformatiebrief van het college waarin zij aan hebben gegeven te stoppen met het project MDT Baas, met name door te weinig animo. Graag zouden wij als CDA Vijfheerenlanden aan het college de oproep willen doen om te onderzoeken of er andere mogelijkheden zijn om de maatschappelijke diensttijd invulling te geven binnen Vijfheerenlanden, bijvoorbeeld door aan te sluiten bij huidige projecten op scholen of het jongerenwerk Gro-up. Jongeren zijn de toekomst en wij willen hen graag deze mogelijkheid tot het ontdekken van en bijdragen aan de samenleving meegeven. Daarom dienen wij een motie in met het volgende dictum:

 

We roepen het college op om onderzoek te doen naar alternatieve mogelijkheden voor invulling van de maatschappelijke diensttijd voor alle jongeren binnen Vijfheerenlanden en daarbij aansluiting te zoeken bij lopende projecten en de huidige budgetten. In het onderzoek nadrukkelijk ook in gesprek te gaan met de onderwijsorganisaties binnen onze gemeente. En de resultaten van het onderzoek in het 2e kwartaal 2025 aan de gemeenteraad te verstrekken.

 

De motie wordt mede ingediend door de ChristenUnie, PvdA, VHL Lokaal

 

En dan wil ik eindigen met een uitspraak van Ruud Lubbers, die wij ook goed op Vijfheerenlanden kunnen projecteren:

 

“Nederland wordt echt mooier als we elkaar echt zien, We moeten niet langs elkaar heen leven, maar boodschap aan elkaar hebben.”